نکاتی‌ باور نکردنی درباره لیوان‌های یکبار مصرف

انواع لیوان یکبار مصرف، جنس آنها، طول عمر استفاده، مدت زمان برای تجزیه و نیز قابل بازیافت بودن و زیست تجزیه پذیری هر کدام را بدانید.

لیوان‌ یکبار مصرف گزینه هر روز مشتری

لیوان‌ های یکبار مصرف در همه رستوران‌ها و بیرون بر‌ها امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما با افزایش محبوبیت پایداری، بسیاری از شرکت ها شروع به استفاده از محصولات سازگار با محیط زیست کردند. این امر به ویژه برای بازار ظروف یکبار مصرف بسیار مهم تلقی می شود. ظروف یکبار مصرف معمولاً در سراسر جهان استفاده می شود. این ظروف اغلب از پلاستیک، کاغذ و پلی استایرن منبسط (فوم پلی استایرن) ساخته می شوند. هر یک از این مواد به طرق مختلف به محیط زیست آسیب می رسانند. صدها سال طول می کشد تا پلاستیک کاملاً خراب شود. لیوان های کاغذی منجر به جنگل زدایی می شوند و پوشش های ضد آب آنها از نفت تهیه شده و تخریب نمی شوند.

همچنین پلی استایرن از مواد شیمیایی مضر تشکیل شده است. هنگام تماس غذای محصولاتی از این جنس سمی وارد مواد غذایی شده پس از دور ریخته شدن این سم به محیط نشت می کند. اخیراً فشارهایی برای محدود کردن استفاده از لیوان های یکبار مصرف ایجاد شده است. تلاش هایی برای تشویق مصرف کنندگان به انتخاب گزینه های یکبار مصرف انجام شده است. چندین برند معروف مانند Starbucks به کسانی که لیوان های قابل استفاده مجدد خود را برای استفاده به آنها می دهند تخفیف می دهند. با این حال، تنها ٪ ۱/۶ از قهوه خوران Starbucks از این ابتکار استفاده می کنند.

شواهد بازار نشان می دهد که تقاضای زیادی از سمت مصرف کنندگان برای استفاده از لیوان های یکبار مصرف وجود دارد. با این وجود، باید به همان اندازه به اثرات منفی لیوان های یکبار مصرف بر اکوسیستم پرداخت. در این راستا کشور‌های پیشرفته و در حال توسعه چون ایران، تلاش‌های بیشماری در جهت کاهش رد پای پلاستیکی بشر، تولید پلیمر‌های قابل تجزیه و تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی کردند. ظروف گیاهی جایگزین مناسبی برای ظروف پلاستیکی بوده و مضراتی که به سلامت مصرف کنده وارد میشود را ندارد. بنابراین استفاده از لیوان های گیاهی یا به عبارتی لیوان های زیست تخریب پذیر ضروری به حساب می آید. 

در سالهای اخیر تلاش هایی برای ایجاد ظروف یکبار مصرف انجام شده است که در بازه زمانی کوتاه تری تجزیه شوند. با وجود استفاده گسترده از آنها، لیوان های یکبار مصرف مانند سایر ظروف یکبار مصرف خیلی مورد استقبال مواد سازگار با محیط زیست قرار نگرفت. 

گزینه های لیوان های یکبار مصرف

سه نوع رایج لیوان های یکبار مصرف عبارتند از: کاغذ، پلی استایرن و پلاستیک. جدول زیر طول عمر لیوان ها در قفسه مغازه ها، طول عمر استفاده و زمان لازم برای تجزیه آنها را با هم مقایسه می کند. همانطور که نشان داده می شوند هر کدام از این لیوان ها در مقایسه با مدت زمان تجزیه مربوطه زمان استفاده بسیار کوتاهی دارند. هر سه این لیوان ها به طور عمده بر محیط زیست و سلامت انسان تأثیر منفی می گذارد. 

لیوان های کاغذی 

لیوان های کاغذی از خمیر تازه چوب تولید می شوند که مستلزم نابودی درختان در فرایند تولید است. سالانه ۲۰ میلیون درخت برای تولید لیوان های کاغذی قطع می شود. زیرا بیشتر لیوان ها از کاغذ بکر تهیه می شوند. علیرغم اینکه از یک ماده طبیعی تجزیه پذیر ساخته شده است، لیوان های کاغذی پس از استفاده، همچنان به محیط زیست آسیب می رسانند. به ازای هر چهار لیوان کاغذی که دور ریخته می شود، یک پوند انتشار CO2 ایجاد می شود.

در سال ۲۰۱۸ کشور انگلیس تصمیم گرفت که به منظور کاهش استفاده از لیوان‌های کاغذی و غیر قابل بازیافت مالیات دریافت کند. این سیاست مانند سیاست مالیات ۱۵ سنتی برای کیسه‌های پلاستیکی در ایرلند بود. اما در اینجا مساله کمی‌ پیچیده تر میشود. مالیات کیسه‌های پلاستیکی مساله ساده تری بود. مشتریان گزینه کیسه‌های بازیافتی را داشتند و برای خرید از آنها استفاده میکردند. اما حمل یک لیوان بزرگ و جا در در کیف که قابل شستشو و استفاده مجدد است را با خود حمل کنند؟ پس از نوشیدن قهوه، لیوان کثیف را چه کار کنند؟ 

    معایب لیوان‌های کاغذی 

       الف) زیست تجزیه ناپذیری 

برای اینکه لیوان های کاغذی ضدآب باقی بماند، لیوان ها با پلی اتیلن پوشانده می شوند. پلی اتیلن نوعی پلاستیک که زیست تخریب پذیر نبوده و کمپوست نمی‌شود. این بدان معناست که کل لیوان قادر به کمپوست یا تجزیه توسط محیط زیست نیست. علاوه بر این، به دلیل پوشش پلاستیکی آنها چه باعث میشود که در برابر آلودگی های خارجی مقاوم تر شوند.

لیوان های کاغذی قابلیت بازیافت ندارند. دقیقا همین پوشش است که بازیافت را دشوار و هزینه بر می کند. اکثر کارخانه‌های بازیافت قادر به جدا کردن کاغذ از پلاستیک نیستند. همچنین، لیوان‌های کاغذی که در محل‌های دفن زباله یا اقیانوس‌ها قرار می گیرند ممکن است دهه‌ها یا قرن‌ها طول بکشد تا تجزیه شوند و می توانند مواد شیمیایی مضر یا میکروپلاستیک‌ها را در خاک یا آب آزاد کنند.

       ب) مصرف انرژی زیاد 

لیوان‌های کاغذی از نظر انرژی کارآمد نیستند. تولید لیوان‌های کاغذی به منابع زیادی مانند آب، درختان و سوخت‌های فسیلی نیاز دارد. بر اساس برخی برآوردها، برای ساخت یک لیوان کاغذی حدود ۱۰ لیتر آب لازم است و سالانه حدود ۲۰ میلیون درخت برای ساخت لیوان‌های کاغذی قطع می شود. حمل و نقل و دور ریختن لیوان‌های کاغذی همچنین باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای می شود که به تغییرات آب و هوایی کمک می کند.

       ج) مضر برای سلامت انسان

لیوان‌های کاغذی برای سلامتی بی‌خطر نیستند. لیوان‌های کاغذی که از مواد باکیفیت ساخته نشده اند یا به درستی نگهداری نمی شوند، می توانند خطراتی برای سلامتی مصرف کنندگان داشته باشند. برخی از لیوان‌های کاغذی ممکن است حاوی مواد فلورسنت باقی مانده باشند که برای سلامت انسان مضر است. مواد فلورسنت به راحتی قابل تجزیه و حذف نیستند و می توانند بر رشد و تکامل طبیعی سلول‌ها تأثیر بگذارند. اگر در بدن انباشته شوند، می توانند خطر سرطان زایی بالقوه ایجاد کنند. برخی از لیوان‌های کاغذی ممکن است جوهری نیز داشته باشند که می‌تواند رنگ‌زدایی کند و به نوشیدنی‌ها نفوذ کند، به‌خصوص زمانی که داغ یا اسیدی هستند.

اینها برخی از معایب لیوان‌های کاغذی است که باید از آنها آگاه باشید. لیوان‌های کاغذی ممکن است راحت و بی‌ضرر به نظر برسند، اما می توانند اثرات منفی بر محیط زیست و سلامت انسان داشته باشند. بنابراین، ممکن است بخواهید از جایگزین‌های قابل استفاده مجدد یا سازگار با محیط زیست مانند لیوان‌های گیاهی ، سرامیکی، شیشه‌ای یا بامبو استفاده کنید که می‌تواند ضایعات را کاهش داده و در منابع ذخیره کند.

لیوان های پلی استایرن

تنها در ایالات متحده، سالانه ۲۵ میلیارد لیوان فوم پلی استایرن استفاده و دور انداخته می شود. لیوان فوم پلی استایرن از پلاستیک غیر زیست تخریب پذیر و پایه نفتی ساخته شده است که قابل بازیافت نیست. تخمین زده می شود که این لیوان ها بین ۵۰۰ تا یک میلیون سال در طبیعت باقی بمانند و بستگی دارد که در چه شرایطی قرار بگیرند که به طور کامل تجزیه شوند. علاوه بر این، پلی استایرن، جزء اصلی استایرن است که هنگام تماس با مواد داغ یا مواد روغنی مایعی وارد مواد غذایی شده که باعث اختلال در غدد درون ریز می شود.

این اختلال می تواند باعث مشکلات طولانی مدت و مزمن بر سلامتی انسان شود که بر سیستم تولید مثل و عصبی مصرف‌کنندگان تاثیرات منفی بر جای خواهد گذاشت. همیشه هنگامی که از لیوان های فوم پلی استایرن برای نوشیدن نوشیدنی های داغ مانند چای یا قهوه استفاده می شود این ماده شیمیایی به داخل نوشیدنی مهاجرت می‌کنند و تاثیر منفی خود را به جای می گذارد. علاوه بر این، تقریباً ۹۰ ماده شیمیایی سمی و خطرناک هنگام سوزاندن لیوان هایی از این جنس تولید می شود. با وجود این، پلی استایرن فوم همچنان یک انتخاب اصلی برای رستوران‌ها و بیرون بر هایی است که از ظروف یکبار مصرف استفاده میکنند. 

لیوان های یکبار مصرف پلاستیکی

لیوان های پلاستیکی در حالی که حتی از لیوان های فوم پلی استایرن خطرناک تر هستند، بیشترین فروش و کاربرد را در صنعت ظروف یکبار مصرف دارند. لیوان های پلاستیکی متداول ترین نوع لیوان یکبار مصرف هستند و هنوز مسائل شناخته شده زیادی در ارتباط با آنها وجود دارد. تخمین زده شده است که در سال ۲۰۱۸،  ۵۰۰ میلیارد لیوان پلاستیکی سالیان مورد استفاده جهانیان قرار گرفته است. 

پلاستیک های یکبار مصرف به دو دسته تقسیم می شوند: پلاستیک هایی که هنگام گرم شدن قابل انعطاف هستند، ترموپلاستیک نامیده می شوند و پلاستیک هایی که زمانی در مقابل حرارت قرار می گیرند همچنان سفت و محکم باقی می مانند ترموست نامیده می شوند. نه ترموپلاستیک ها و نه ترموست ها به طور طبیعی در محیط و یا تسهیلات کمپوست تجزیه نمی‌شوند. حدود ۸۰ درصد از محصولات پلاستیکی که تاکنون تولید شده اند در محیط زیست دور ریخته می شوند. در نتیجه پلاستیک ۳۰ درصد از کل محل دفن زباله را اشغال می کند.

خیلی از اوقات می بینیم که لیوان های پلاستیکی را به عنوان لیوان های قابل بازیافت و یا حتی قابل کمپوست در جامعه تبلیغ می کنند. اما این لیوان ها نه بازیافت می شوند نه کمپوست میشوند. محصولات پلاستیکی به دلیل تنوع و هزینه کمتری که در مقایسه با جایگزین های محصولات سازگار با محیط زیست دارند کماکان در بازار فروش بیشتری دارند. پلاستیک ها در طولانی مدت مقاوم تر هستند. همچنین پلاستیکها سبک بوده و در بازار به عنوان محصول بهداشتی به خوبی جا افتاده شده اند در نتیجه استفاده از محصولات پلاستیکی آنها را برای نگهداری مواد غذایی و سایر بسته بندی ها مطلوب می کند. 

این خواص برای نگهداری و انتقال مایعات اهمیت ویژه ای پیدا می کند. یک لیوان باید بتواند مایعات را برای مدت زمان طولانی حفظ کند. همچنین باید بتوانند از محتویات داخل خود را از آلودگی های خارجی محافظت کند. لیوان پلاستیکی باید هنگام حمل و نقل وزن زیادی نداشته باشد و محتویات خود را به راحتی نشان دهد. به دلیل تمام موارد گفته شده هنوز لیوان های پلاستیکی یکبار مصرف به عنوان اصلی ترین محصول ظروف یکبار مصرف در بازار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

شاید لیوان پلاستیکی برای نوشیدنی های سرد مناسب باشد. اما قطعاً برای نوشیدنی های داغ مانند قهوه چای و یا دمنوش ها مناسب نیستند. به دلیل این که لیوان های پلاستیکی عایقی ندارند و دست را می‌سوزانند مصرف کنندگان ترجیح می دهند تا از این لیوان ها برای نوشیدنی های داغ استفاده نکنند. نکته نگران کننده دیگری که در موردی لیوان ها وجود دارد این است که هنگامی که برای مصرف نوشیدنی های داغ از آن ها استفاده می شود. بیسفنول ای (BPA) که یک ماده خطرناک است وارد محتویات مایه داخل این لیوان ها میشود. بیسفنول‌ ای باعث اختلال در غدد درون ریز می شود. بدین معنا که دارای پتانسیلی است که در هورمون‌های فرد مداخله می کند.

لیوان یکبار مصرف گیاهی

لیوان یکبار مصرف گیاهی از منابع تجدیدپذیری مانند نشاسته ذرت تهیه شده است. از این رو، زیست تخریب پذیر به حساب می آید. لیوان یکبار مصرف گیاهی برخلاف لیوان استایرنی، لیوان پلاستیکی و لیوان کاغذی قابل تجزیه در محیط زیست می باشد. خوشبختانه لیوان گیاهی در کشور ما نیز آخرین تکنولوژی روز دنیا در حال تولید است. لیوان یکبار مصرف گیاهی یکی از پرفروش ترین ظروف گیاهی موجود در بازار می باشد. ظروف یکبار مصرف گیاهی همگی در شرایط مناسب (دما، رطوبت و حضور میکروب ها)، تا ۶ ماه در طبیعت تجزیه می شوند. از مزایای استفاده از لیوان یکبار مصرف گیاهی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    الف) از لیوان های کاغذی با دوام تر میباشند

لیوان های یکبار مصرف گیاهی نسبت به محصولات کاغذی محکم تر هستند. لیوان گیاهی مانند لیوان کاغذی به راحتی له نمی‌شود. همچنین این لیوان ها مایع را از خود به بیرون نشت نمی دهند. استحکام لیوان یکبار مصرف گیاهی کاملاً با نمونه پلاستیکی آن برابری می‌کند. حتی در بعضی از مواقع از آن محکم تر نیز می باشد. ما در اکوکلیکی لیوان گیاهی را به صورت فله ای و یا در بسته بندی شیرینک فروشگاهی با ارسال رایگان از کارخانه به زیست واقع در تهران به شما عرضه می کنیم.

    ب) کاهش حجم پسماند در مراکز دفن زباله

استفاده از لیوان یکبار مصرف گیاهی باعث باعث کاهش ضایعات پلاستیکی در مراکز دفن زباله می شود. از آنجا که لیوان گیاهی یک محصول سازگار با محیط زیست و زیست تخریب پذیر است، شما می توانید آنها را با خیال راحت استفاده کرده و سپس دور بریزید و دیگر نگران آلودگی های پلاستیکی در محیط زیست نباشید.

    ج) کاهش آلودگی اقیانوس ها

استفاده از باعث کاهش آلودگی های پلاستیکی در اقیانوس ها خواهد شد. از آنجا که هر سال اقیانوس ها با ۱۸ میلیارد پوند محصولات پلاستیکی آلوده می شوند باید نگران تمامی آبزیان و جانوران دریایی شد. اما استفاده از لیوان گیاهی زیست تخریب پذیر باعث کاهش حجم پلاستیک های وارد شده به اقیانوس ها می شود. البته که ما معتقدیم که هر زباله ای باید در مکان صحیح به خود دور ریخته شود. نه در طبیعت و نه در اقیانوس ها!!

    د) ایمن برای استفاده با مایکروویو

لیوان یکبار مصرف گیاهی برای استفاده در مایکروویو بی خطر هستند. می توانید این لیوان ها را در ماکروویو گذاشته و نوشیدنی خود را گرم کنید. لیوان گیاهی از استحکام خوبی برخوردار بوده و نشکن نیز می باشد. آنها در برابر حرارت نسبتاً متوسط نیز مقاومت خوبی دارند.

    ه) مصرف انرژی کمتر 

برای ساخت این ظروف یکبار مصرف گیاهی انرژی کمتری نسبت به ساخت ظروف پلاستیکی مصرف می شود. همچنین ساخت این ظروف هیچ گونه آلودگی محیطی ( پساب صنعتی و آبی ) به همراه نخواهد داشت. در نتیجه آنها محصولات دوستدار محیط زیست نیز به حساب می آید. چرا که با مصرف انرژی کمتر مواد اولیه تجدیدپذیر تهیه و تولید می‌شوند.

    و) لیوان گیاهی غیر سمی است 

هیچ ماده شیمیایی، سفید کننده، رنگ اضافی در پروسه ساخت لیوان گیاهی مورد استفاده قرار نمی گیرد. به همین دلیل است که این محصول کاملاً عاری از مواد شیمیایی می کند. حتی رنگ سفید یا به اصطلاح عاجی رنگ ظروف یکبار مصرف گیاهی که در این سایت به فروش میرود، برگرفته از رنگ طبیعی نشاسته ذرت است. شما می توانید بدون نگرانی در وجود مورد هر نوع مشکل ایمنی و سلامتی، غذا را برای همه از پیر و جوان در آن سرو کنید. و نگران این قضیه نباشید که ماده شیمیایی از این ظروف به غذا نشت پیدا می‌کند.

    ز) لیوان گیاهی نیاز به شستشو پس از مصرف ندارند

از آنجایی که لیوان یکبار مصرف گیاهی کاربرد مشابه لیوانهای موجود در بازار پلاستیکی فومی و کاغذی همان کاربرد را دارند، پس از استفاده می توانید آن ها را دور بیندازید. این ظروف برای محیط زیست آسیب رسان نبوده و پسماند آنها قابل تجزیه در محیط زیست می باشد. 

با آگاهی روزافزون در مورد آسیب هایی که پلاستیک برای سالیان متمادی بر سیاره ما و سلامتی ما تحمیل کرده است، اکنون تولید کننده های ظروف گیاهی بزرگی‌ در ایران مانند برند به زیست در حال ارائه جایگزین های شگفت انگیزی برای ظروف پلاستیکی، فومی و کاغذی هستند.

—————————————————————————————————————————-