پلی وینیل کلراید (PVC) معمولا در بسته بندیهای کوچک، بسته بندی مواد غذایی و گوشت و اسباب بازیهای پلاستیکی مورد استفاده قرار میگیرند.
کد شناسایی رزین
یک سیستم طبقه بندی به نام کد شناسایی رزین برای افزایش آگاهی عمومی از پلاستیك هاي مصرفي تعریف شده است. طبق این سیستم شمارهای در پائینترین قسمت بطریهای پلاستیکی و ظروف مواد غذایی حک شده است. این عدد نشان میدهد که این محصولات از چه نوع پلاستیکی ساخته شده اند. در این نوشته درمورد پلی وینیل کلراید (PVC) صحبت خواهیم کرد.
کد شماره ٣– پلی وینیل کلراید (PVC)
پلی وینیل کلراید پلاستیکهایی از این جنس میتوانند سخت یا انعطاف پذیر باشند. معمولا در کیسههای بسته بندی ملافه ها، بسته بندیهای کوچک، بسته بندی مواد غذایی و گوشت، اسباب بازیهای پلاستیکی، رومیزیها و بسته بندی داروها مورد استفاده قرار میگیرند. اما لازم به ذکر است که بدانید از این ماده برای ساخت ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده نمی شود تا ظروف گیاهی فرم بگیرند. پی وی سی حاوي مواد شیمیایی سمی مانند دیای اچ پی می باشد که بعنوان فتالات، که یک نرم کننده پلاستیکی است، مورد استفاده قرار میگیرد.
PVC نوعی پلاستیک پر کاربرد است. این پلاستیک یکی از ارزشمندترین محصولات صنعت پتروشیمی به حساب میآید. بیشترین کاربرد آن در ساختمانسازی است. چرا که محصولی ارزان قیمت بوده و کار با آن راحت است. اخیرا PVC جایگزین مواد ساختمانسازی سنتی مانند چوب، سفال و سیمان در مناطق بسیاری شده است.
فتالات، یکی از گروههای شیمیایی بوجود آورنده تمایلات جنسی است که باعث میشود عناصر ذکور بسیاری از گونهها تمایلات زنأنه پیدا کنند. این مواد شیمیایی به نوبه خود سیستمهای غدد درون ریز حیوانات را مختل کرده و باعث ایجاد سرطان بیضه، ناباروری در تعدادی از گونه ها، از جمله خرسهای قطبی، گوزن ها نهنگها و صدفها میشوند. دانشمندان معتقدند که فتالاتها الگوهای مشابه نامطلوبی در انسانها را نیز شامل میشوند. اگر خانه شما شامل کفپوشهای پلاستیکی نرم و انعطاف پذیری مانند وینیل یا کفپوش برای کودکان (که اغلب در مراقبتهای روزانه و مهد کودک نیز استفاده می شود) باشد، به احتمال زیاد از پیوی سیهای سمی تهیه شده اند. کفپوشهای پی وی سی با بیماریهای مزمنی چون آلرژی، آسم و اوتیسم ارتباط دارد.
انواع PVC
Pvc به دو فرم عرضه میشود. فرم نرم و فرم سفت. از فرم سفت آن برای ساختن لولهها استفاده میشود. علاوه بر این بسیاری از بطریها، بسته بندیهای غیر غذایی از این جنس ساخته شده اند. همچنین کارتهای بانکی اکثرا از PVC ساخته شده اند. اگر به آنها پلاستیک ساز اضافه شود، نرم میشوند که آنوقت در فتالات مورد استفاده قرار میگیرند. از کاربردهای نرم آن میتوان به عایق کابل برق، چرم مصنوعی، کفپوش، گرامافون و غیر اشاره نمود. PVC خالص یک جامد سفید و شکننده است.
ویژگی ها
PVC از سختی و خواص مکانیکی بالایی برخوردار است. خصوصیات مکانیکی با افزایش وزن مولکولی افزایش می یابد اما با افزایش دما کاهش پیدا میکند. PVC خام نسبت به حرارت ضعیف است. PVC در کاهش تشکیل میعان کمک میکند. همچنین مانع تغییر دمای مایعات چه سرد و چه گرم میشود. بنابراین از PVC پلیمری میتوان در عایق بندیها استفاده نمود.
این ماده در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مانند نمک ها، چربی ها، اسیدها و غیر مقاومت نشان میدهد. بدین لحاظ در سیستم لوله کشی فاضلاب پر کاربرد است. بیش از ۵۰ درصد پلی وینیل کلرایدها جهان برای ساخت لوله جهت استفاده در مصرف شهری و صنعتی است. به طور دقیقتر در کشور آمریکا بالای ٪۶۰ PVC ها در بخش توزیع آب و بیش از ٪۷۰ آن به منظور استفاده در بخش لوله کشی فاضلاب مورد استفاده قرار میگیرد.
تجزیه
فرایند تجزیه در طول عمر این ماده یا پس از دور ریخته شدن، یک تغییر شیمیایی در ساختار این ماده به وجود میآورد. این تغییر شیمیایی باعث باعث کاهش شدید وزن مولکولی پلیمر پلی وینیل کلرید می شود. از آنجا که یکپارچگی مکانیکی پلاستیک به وزن مولکولی متوسط آن بستگی دارد، ساییدگی و پارگی به طور حتم باعث ضعیف شدن مواد می شود.
تجزیه این ماده توسط آب و هوا منجر به شکنندگی سطحی و خرد خرد شدن آنها می شود و ریز ذراتی را تولید می کند که در محیط باقی می مانند. این ذرات که به عنوان میکروپلاستیک نیز شناخته می شوند که مانند اسفنج عمل می کنند. در نتیجه آلاینده های آلی پایدار (POP) را در اطراف خود خیس می کنند. بدین ترتیب با وجود سطح بالای این آلاینده ها ذرات ریز اغلب توسط ارگانیسمهای موجود در بیوسفر بلعیده می شوند. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد سه پلیمر HDPE ،LDPE و PP بیشتر از دو پلیمر PVC و PETE باعث تغذیه آلاینده های آلی پایدار میشوند.
آیا PVC یک ماده ایمن است؟
PVC به طور کلی ایمن در نظر گرفته می شود، اما نگرانی هایی در مورد اثرات بالقوه سلامتی و زیست محیطی ناشی از تولید و دفع آن وجود دارد.