از پت برای ساخت بطری‌های آب، نوشابه و نوشیدنی‌های ورزشی استفاده میشود. لیکن در پروسه ساخت این محصولات فلز سمی آنتیموان آزاد میشود.

کد شناسایی رزین

یک سیستم طبقه بندی به نام کد شناسایی رزین برای افزایش آگاهی‌ عمومی‌ از پلاستیك هاي مصرفي تعریف شده است. طبق این سیستم شماره‌ای در پائین‌ترین قسمت بطری‌های پلاستیکی و ظروف مواد غذایی حک‌ شده است. این عدد نشان میدهد که این محصولات از چه نوع پلاستیکی ساخته شده اند. در این نوشته درمورد پلی اتیلن ترفتالات (PETE) یا پت صحبت خواهیم کرد.

کد شماره ۱- پلی اتیلن ترفتالات (PETE)

به طور معمول برای ساخت بطری‌های آب، نوشابه، دهانشویه، نوشیدنی‌های ورزشی و ظروف ادویه جات و همچنین ظروف سس گوجه فرنگی، سس سالاد، ژله و مربا از پت استفاده می شود. ولی‌ در طول ساخت اين محصولات فلز سمی آنتیموان ازاد میشود. در یک مطالعه که به بررسی‌ ۶۳ برند تولیدی بطری آب آشامیدنی در اروپا و کانادا پرداخته است، مشاهده شد که غلظت آنتیموان موجود در این بطری ها بیش از ۱۰۰ برابر سطح معمولی موجود در آب‌های زیرزمینی است.

همچنین این تحقیق نشان داد که یک بطری آب موجود در قفسه غذايي یک فروشگاه یا یخچال دوز بالاتری از آنتیموان را دارد. دلیل آن میتواند آزاد شدن بیشتر آنتیموان از پت موجود در بطری آب به دلیل در معرض قرار گرفتن نور خورشید، حرارت بالا و سطوح مختلف PH باشد. ترکیبات بروم نیز در داخل این بطری‌ها یافت شده اند. بروم باعث اختلالات سیستم عصبي شده و می تواند تعدادی از علائم روان شناختی مانند پارانوای حاد و سایر علائم روانی را ایجاد کند.

چون این ماده از استحکام خوبی‌ برخوردار است و نیز مقاوم می‌باشد، در صنایع غذایی ‌کاربرد‌های فراوانی‌ دارد. هرچند لازم به ذکر است که بدانید از این ماده برای ساخت ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده نمی شود تا ظروف گیاهی فرم بگیرند. این ماده قیمت پاینی داشته و به فراوانی‌ یافت میشود. در صنایع دیگر مانند صنعت نساجی و پلی‌استر به دلیل ساختاری که دارد به راحتی‌ با موادی مانند پنبه ترکیب میشود. این ترکیب موجب میشود که پارچه آب نرود و خوردگی کمتری داشته باشد.

خواص و کاربردها

پلی اتیلن ترفتالات (PETE) یک پلی استر نیمه کریستالی و گرمانرم با فرمول شیمیایی C10H8O4)_n) است. دمای ذوب آن ۲۶۰ درجه سانتی‌گراد بوده و دمای قالب ریزی معمولی آن ۷۴ تا ۹۱ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. این پلی استر توسط شرکت های متعدد جداگانه ای با نام های تجاری مختلف تولید می شود. پت قوی و بادوام است. از نظر شیمیایی و حرارتی پایدار است. نفوذپذیری گاز پایینی دارد و به راحتی پردازش می شود. این ترکیب از خواص، پت را به ماده ای مطلوب برای طیف وسیعی از کاربردها و جزء مهمی از مصرف پلاستیک در سراسر جهان تبدیل می کند. پت، %۶/۵ از تقاضای پلاستیک اروپا (بیش از سه هزار تن) را تشکیل می دهد. بیش از ۵۰ درصد الیاف مصنوعی تولید شده در سراسر جهان از پت تشکیل شده است و مصرف جهانی پت بیش از ۱۷ میلیارد دلار در سال گزارش شده است.

معایب پت (PETE)

از معایب پت می‌توان به حساسیت بالای آن به اکسیداسیون‌ها نام برد. این حساسیت باعث میشود که طمع نوشیدنی های موجود در بطری‌های پت تغییر کند. نوع نوشیدنی‌ در بطری‌ها نیز حائز اهمیت بوده و در ترکیب این ماده با آن نوشیدنی‌ و تغییر میزان طمع آن تاثیر گذر خواهد بود. از دیگر عیوب آن این است که این ماده غیر قابل تجزیه در محیط زیست است. بنابراین میتواند یک نوع الینده محیطی‌ به حساب آید.

بازیافت پت (PETE)

در سال ۲۰۱۶ تخمین زده شد که هر ساله ۵۶ میلیون تن پت تولید می شود. در حالی که در اصل بیشتر مواد ترموپلاستیک قابل بازیافت هستند ، بازیافت بطری پت کاربردی تر است. این امر به دلیل ارزش بالای رزین و استفاده تقریباً انحصاری از پت برای بطری‌های آب و نوشابه گازدار است. پت دارای کد شناسایی رزین ۱ است. اصلی‌ترین موارد استفاده برای پت بازیافتی، ظروف الیاف پلی استر و غیر غذایی است.

پت مانند بسیاری از پلاستیک‌ها، گزینه مناسبی برای سوزاندن است. پت از کربن، هیدروژن و اکسیژن و فقط مقادیر کمی از عناصر کاتالیزور (بدون گوگرد) تشکیل شده است. به طور کلی‌ در بازیافت پلی اتیلن ترفتالات یا پت یا پلی استر سه روش باید از هم تفکیک شوند:

۱. بازیافت مواد شیمیایی به مواد اولیه خالص اسید ترفتالیک خالص (PTA) یا دی متیل ترفتالات (DMT) و اتیلن گلیکول (EG) که در آن ساختار پلیمر به طور کامل از بین رفته است.

۲. بازیافت مکانیکی که در آن خصوصیات اصلی پلیمر در حال حفظ یا بازسازی است.
۳. بازیافت شیمیایی که در آنجا ترانس استریفیکاسیون انجام می شود و سایر گلیکول‌ها / پلیول‌ها یا گلیسرول به آن افزوده می شود تا یک پلیول ایجاد شود که ممکن است به روش‌های دیگر مانند تولید پلی اورتان یا تولید فوم پلی اورتان (PU) استفاده شود.

جمع بندی

انباشت پلاستیک، به ویژه در اقیانوس های جهان، نگرانی زیست محیطی فزاینده ای دارد. یکی از اجزای اصلی زباله های پلاستیکی پپلی اتیلن ترفتالات (PETE) است، پلیمری که اغلب در بسیاری از کاربردها از جمله منسوجات و بسته بندی مواد غذایی استفاده می شود. PET در برابر تخریب زیست محیطی بسیار مقاوم است و بنابراین نگرانی های زیست محیطی متعدد و متنوعی را در ارتباط با تجمع آن ایجاد می کند، از جمله، جذب و غلظت آلاینده های آلی، اثرات خطرناک بر حیات وحش دریایی و انتشار گونه های بالقوه مهاجم در محیط های جدید.

تا به امروز، تنها سه روش تجزیه پلاستیک به طور معمول در مقیاس بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد:

۱- دفن زباله

۲- سوزاندن

۳- بازیافت

هر تکنیک دارای معایب و معایبی است. دفن زباله و سوزاندن هر دو منجر به انتشار آلاینده‌های ثانویه خطرناک در محیط می‌شود و دفن زباله همچنین نیازمند استفاده از فضای زیادی می باشد. بازیافت نگرانی های زیست محیطی مربوط به دفن زباله و سوزاندن را برطرف می کند. با این حال، این فرآیند نسبتا ناکارآمد است و کاهش کیفیت پلیمر تولید شده یک عامل محدود کننده برای فرآیند بازیافت است. متعاقبا، انگیزه کمتری برای سرمایه گذاری در تاسیسات بازیافت وجود دارد.

تجزیه زیستی یک گزینه جذاب برای دفع سازگار با محیط زیست و کارآمد زباله های پلاستیکی است. تا به امروز، هیچ پروتکلی برای دفع عملی PET توسط تجزیه زیستی در مقیاس تجاری ایجاد نشده است. با این حال، تحقیقات قابل توجهی هنوز در زمینه تجزیه زیستی پلیمرها در حال انجام است، و با توجه به پتانسیل متابولیکی گسترده میکروارگانیسم ها، انتظار می رود که توسعه فرآیندهای تجزیه زیستی قابل دوام صرفاً مسئله زمان باشد.

سایت اکوکلیکی محصولات دوستدار محیط زیست را در اختیار شما قرار می دهد.